خانواده یکی از نظامهای اولیهی جوامع بشری است که با وجود تحولات اساسی، در اهداف و کارکردهای خود ثابت مانده و هنوز اهمیت بسزایی دارد.
خانواده بهترین بستر برای تأمین نیازهای مادی و روانی شخص و همچنین بهترین پایگاه برای برقراری امنیت روانی افراد محسوب میشود.
اگرچه خانواده، جامعهای کوچک است، اما اسلام برای تغییر و پاکسازی جوامع بزرگتر اهتمام زیادی به سلامت این نهاد داشته، چنانچه امام صادق (ع) میفرمایند: «والزمو بیوتکم»؛ ملازم خانههای خود باشید.[1]
ملازم خانه و خانواده بودن نشانهی اهمیت وافر به این نهاد بنیادین جامعه است و سالم و فعال نگه داشتن این هسته در تأسیس و تشکیل جامعه مهدوی نقش مؤثری دارد؛ اما آنچه یک خانواده را مهدوی خواهد کرد، عبارتاند از:
باور توحیدی و ایمان
ازآنجاکه سبک زندگی هر شخص تابع هدف اوست، افراد ابتدا باید هدفی مناسب برای زندگی خود تعیین کنند و نکته اساسی در این مسئله بحث ایمان و باور توحیدی است، در غیر این صورت پیشرفتی صورت نمی پذیرد؛ چراکه خانواده میتواند بر اساس هدف خود تحت ولایت خدا یا شیطان قرار بگیرد و چنانچه به مرز شیطانی راه پیدا کرد دیگر نمیتوان آن را مؤثر در تحقق ظهور دانست.
اولویت انجام واجبات و ترک محرمات در خانواده مهدوی
ازاینرو در تشکیل زندگی نیز نباید ارزشهای دینی را از نظر دور داشت؛ چراکه از برنامههای اصلی حضرت حجت (عج) اهمیت به ارزشهای دینی است. امام صادق (ع) میفرماید: «اذا قام القائم لایبقی أرض إلا نودی فیها شهاد ان لا إله إلا الله و أن محمد رسول الله»؛ هنگامیکه حضرت قائم قیام مینماید هیچ جایی نیست مگر اینکه در آن ندای «لا إله إلا الله و محمد رسول الله» سر داده میشود. لذا در خانواده مهدوی انجام واجبات و ترک محرمات در انتخابها اولویت دارد.امید و نشاط
بشر از ابتدای آفرینش در پی یافتن منبعی امیدزا بوده است تا در پرتو آن بتواند موانع و مشکلاتی که در زندگی برای او به وجود میآید را از مسیر بردارد و راه دسترسی به هدفهایش را هموار کند.
یأس و نامیدی بزرگترین بلا در مسیر جامعهی عصر ظهور است؛ برای افرادی که فعالانه در پی هدفها، امیدها و رؤیاهای خویشاند و رهنمون زندگیشان، معناجویی و ایثار و تعهد است. تعقیب هدف هیچگاه پایان نمیپذیرید. افراد سالم به آینده میاندیشند و در آینده زندگی میکنند.[2]
ظهور و انتظار، گنجینه عظیم ملتها
مقام معظم رهبری در سخنی دراینباره میفرمایند: «اعتقاد به قضیه مهدی و موضوع ظهور و فرج و انتظار، گنجینهی عظیمی است که ملتها میتوانند از آن بهرههای فراوانی ببرند و امید و تلاش افراد برای نجات نقش عظیمی دارد.»[3]
مسئولیتپذیری
حس مسئولیتپذیری اعضای خانواده نسبت به یکدیگر نشان از رشد فکری افراد در این زمینه دارد. دلیل چنین عنصری را باید در فرهنگ قرآن و مهدویت جستجو کرد، زیرا از یکسو قرآن با فرمان «یا ایها الذین آمنو قوا انفسکم و اهلیکم...»[4] وظایف خانوادگی را مشخص میکند، از سوی دیگر مهدویت یعنی احساس مسئولیت بینالمللی و جهانی نسبت به انسان امروز و فردا و دغدغه اصلاح بشریت داشتن، رنج بشریت را چشیدن و از قالب «من» درآمدن و به «ما» اندیشیدن؛ بنابراین مهدویت یعنی طرحی جهانی برای شکوفایی انسانیت؛ بر این اساس ارتباط تنگاتنگی بین فرهنگ مهدوی و اصالت و رسالت خانواده مهدوی وجود دارد.[5]
خانواده مهدوی نسبت به نسل آینده و تربیت نسل مهدوی و بسترسازی و ایجاد کانون سرشار از عدالت و امنیت مسئولیتپذیر است.
اندیشه و تعقل
پیامبر گرامی اسلام (ص) میفرمایند: «إنما یدرک الخیر کله بالعقل و لادین لاعقل له»؛ تمام خیر با عقل به دست میآید و کسی که اهل اندیشه نیست دین ندارد.[6]
بنابراین ایمان شخص در گرو به کار بستن یا نبستن اندیشه است. جایگاه این مهم را در خانواده مهدوی چه در تشکیل و چه در تربیت و پرورش فرزندان نمیتوان نادیده گرفت. پیامبر (ص) فرمودند: «حذر کنید از ازدواج با زن احمق؛ زیرا مصاحبت با او بلا آفرین و فرزندانش تباه و بیفایده خواهند بود.»[7] این اصل مهم، راهبردی ریشهای برای زمینهسازی ظهور و تربیت نسل سرباز گونه خواهد بود. چنانچه خداوند میفرماید: «إن شر الدواب عندألله الصم البکم لذین لایعقلون»(8)
محبت و عشق
عشق به حضرت حجت (عج) از ارکان اساسی ولایتمداری است چنانچه پدر و مادر در خانواده بتوانند این امر را در خود و فرزندانشان نهادینه کنند در مسیر ظهور و زمینهسازی برای این امر تأثیر بسزایی خواهند داشت.
محبت به خداوند، رسول گرامی (ص) و ائمه اطهار (ع) خصوصاً حضرت قائم (عج) باعث جلوگیری از لغزشها در مسیر عبودیت و بندگی خداوند متعال خواهد شد و نقطه محوری و کانون جذب به حضرت حجت (عج) است.
پینوشت:
[1]. غیبت نعمانی / ص 197.
[2]. روانشناسی کمال/ ص 16
[3]. تلخیص بیانات در جمع اقشار مختلف مردم/ 17/ 10/ 1374.
[4]. تحریم/ 6
[5].خانواده مهدوی/ ص 91.
[6].تحف العقول/ ص 54.
[7]. النوادر (للراوند)/ ص 13.
[8]. انفال/ 22